Mae James Keir Hardie yn cael ei gofio fel arweinydd cyntaf y Blaid Lafur James Keir Hardie is remembered as the first leader of the Labour Party Yn wreiddiol o`r Alban, fe gafodd e gysylltiad agos â de Cymru Originally from Scotland, he had a close connection with south Wales Roedd e`n Aelod Seneddol dros Ferthyr Tudful He was the Member of Parliament for Merthyr Tydfil Dechreuodd Keir Hardie weithio fel glöwr pan oedd un ar ddeg oed, gan dreulio deuddeg awr y dydd i lawr yn y pwll Keir Hardie started working as a miner when he was eleven, spending twelve hours a day down the mine Dysgodd ei hun i ddarllen ac ysgrifennu He taught himself to read and write Dechreuodd ei yrfa mewn gwleidyddiaeth gan sefydlu undeb gweithwyr yn ei bwll glo He began his career in politics by establishing a workers` union in his coal mine Roedd gweithwyr yn ceisio gwella eu cyflog a`u hamodau gwaith Workers were trying to improve their wages and working conditions Ym 1881 arweiniodd streic y glowyr cyntaf, a chafodd ei ddiswyddo o ganlyniad In 1881 he led the first miners` strike, and was dismissed as a result Etholwyd Keir Hardie yn Aelod Seneddol West Ham yn Llundain ym 1892 Keir Hardie was elected Member of Parliament for West Ham in London in 1892 Ymladdodd dros hawliau menywod, addysg am ddim, pensiynau, a hunanreolaeth i India He fought for women`s rights, free education, pensions, and self-rule for India Collodd ei sedd yn yr etholiad nesaf, ond cafodd ei ailethol yn Aelod Seneddol Merthyr Tudful ym 1900 He lost his seat at the next election, but was re-elected Member of Parliament for Merthyr Tydfil in 1900 Etholwyd Keir Hardie fel arweinydd y Blaid Lafur newydd wedi ei ffurfio yn Nhŷ’r Cyffredin Keir Hardie was elected as leader of the newly formed Labour Party in the House of Commons Erbyn 1910, roedd pedwar deg o Aelodau Llafur wedi`u hethol i`r Senedd By 1910, forty Labour Members had been elected to Parliament Arweiniodd Hardie brotest yn Nhŷ’r Cyffredin yn erbyn triniaeth greulon swffragetiaid yng Ngharchar Holloway Hardie led a protest in the House of Commons against the cruel treatment of suffragettes at Holloway Prison Ar ddechrau`r Rhyfel Byd Cyntaf, roedd Keir Hardie yn heddychwr brwd At the start of the First World War, Keir Hardie was a fervent pacifist Parhaodd y Blaid Lafur gyda gwaith Kier Hardie , gan gefnogi hawliau gweithwyr yn y pyllau glo, ffatrioedd a diwydiannau eraill The Labour Party continued with the work of Kier Hardie, supporting the rights of workers in the coal mines, factories and other industries |